دردنیای امروزه یکی از شاخص های سنجش و سلامت اقتصاد کشورها بازار بورس اوراق بهادارمی باشد . دلیل اصلی بورس ایجاد یک بازار پیوسته برای اوراق بهادار است . یکی از کارهای مهم بورس جذب پس اندازهای راکد است و همچنین حرکت آن به سمت واحدهای تولیدی و برقراری شرایطی برای مشارکت عموم در توسعه و شریک شدن در کارخانجات از اقدامات اساسی بورس به شمار می آید . به همین خاطر بورس می تواند همانند یک اهرم در کنترل نرخ تورم و افزایش نرخ رشد پس انداز در جامعه عمل کند .
با رونق بخشیدن به بورس اعتماد سرمایه گذاران به سرمایه گذاری افزایش یافته و به نوعی کارآفرینی نیزتقویت می گردد. دراین شرایط است که می توانیم به جای تمرکز برفروش نفت به فعالیت های اقتصادی رونق ببخشیم . تهیه منبع سرمایه برای کسب وکارها و همچنین منبعی برای بودجه دولت و فرصت سرمایه گذارهای خارجی از ویژگی های بارز بازار بورس می باشد .
توسعه فعالیت های بازار سرمایه و بورس در کشورمان می تواند اساسی ترین راهکاری اقتصادی در شرایط تحریم های اقتصادی باشد . در حال حاضر بورس بستر مناسبی برای یاری رساندن به کسب وکارها می باشد .
حال باید دید بازار بورس چه مزایایی دارد که افراد راغب به سرمایه گذاری در این بازارشوند :
1- امنیت
2- نقدشوندگی
3- حفظ ارزش پول
4- شفافیت
5- ریسک
6- تنوع سهام

در ابتدا ورود به بازاربورس اکثر فعالین با ضررهمراه بوده است و این ضرر و عدم موفقیت مربوط به دو علت می باشد :
1- عدم دانش و آگاهی ( تحلیل گری ) بیست درصد
2- عدم مهارت در معامله گری هشتاددرصد
قطعا به راحتی می توان این مسائل را با آموزش و تجربه و کسب مهارت بدست آورد . از این فرصت مناسب بدست آمده بهروری لازم کسب نمود .
سوددهی بالا می تواند مهمترین جاذبه برای سرمایه گذاران باشد و قطعا بایستی از ریسک آن نیز مطلع بود و افرادی که به سرمایه گذاری در این بازار اشتغال دارند اهل ریسک و خطر می باشند . این سرمایه گذاری ها می تواند بصورت مستقیم وغیرمستقیم بر اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد برای داشتن یک اقتصاد سالم وهمچنین بازار بورس پویا به مواردزیربایستی توجه داشت :
1- تجهيز منابع مالي از طريق فروش اوراق قرضه وسهام.
2- ايجاد احساس مشاركت عموم افراد جامعه در فعاليتهاي توليدي و تجاري.
3- بازار بورس به عنوان يك بازار كامل عملکرد داشته باشد :
شرايط بازار كامل (رقابتي بودن،ورود وخروج آزاد، يكسان بودن كالاها و…) است و به عنوان بازار كامل، امكان تحرك آزادانه و سالم منابع مالي را به وجود مي‌آورد.
4- با توجه به کارآمدی بازار شرایط تشویق مدیران فراهم شود و همچنین عکس آن ( شرایط ناکارآمدی بازار تنبیه مدیران ) امکان پذیر باشد.
در هر جامعه ای چرخه اقتصادی آن دو دوره دارد :
– دروره رونق
– دوره رکود
دوره رونق چه ویژگیهایی می تواند داشته باشد ، تورم از ویژگی های آشکار رونق است . در حقیقت به خاطر افزایش سرسام آور قیمت کالاها و خدمات قدرت خرید در فضای اقتصادی هرفرد به میزان قابل توجهی ( یک ودوم یا یک سوم) کاهش می یابد . ویژگی دیگر آن این است که ارزش دارایی ها هر فرد ( زمین ، خانه ، ماشین ، سکه ، دلار ) افزایش می یابد . همچنین اخذ تسهیلات از ویژگی های دیگر این دوره است . مردم با گرفتن وام سعی دارند که دارایی های خود را افزایش دهند .
دوره رکود در هر دوره و در هر بازار متفاوت است . رکود در بازار مسکن با بازار خودرو متفاوت می باشد.همین طور سایربازا رهای دیگر از قبیل بازار طلا ، بازار ارز و بازاربورس ، بعنوان مثال بازار سهام ازابتدای سال جاری ( 1398 ) تا کنون در پاره ای از موارد دونیم برابر (5/ 2) یا بیشتر رشد داشته است .
در واقع قیمت ها افزایش می یابد اما حجم معاملات بشدت پایین می آید . بعنوان مثال می توان گفت درسال 1392 مسکن رشد خوبی داشت ، اما خرید و فروش درآن محدود بود و همراه با رکود بود .

اصولا هرفرد دونوع دارایی دارد :
– دارایی هایی سرمایه ای
– دارایی های مصرفی
از اسم دارایی های مصرفی مشخص است که برای نیازهای ضروری هرفرد تهیه می شود مانند تهیه غذا یا لباس …….
دارایی های سرمایه ای ، بطور معمول افراد آن را بصورت ثابت نگه می دارند و آن را ذخیره می کنند بحث ما در این مقاله دارایی سرمایه ای هر فرد است . دارایی های سرمایه ای ( خانه ، ماشین ، طلا ، ارز ، سهام ) بازارهای خاص خود را دارند . در شرایط فعلی کشورمان بهترین کار سرمایه گذاری روی این دارایی ها می باشد . در این شرایط چه بازارهایی برای سرمایه گذاری مناسب می باشد .
معمولا خط کش اقتصادی ما ایرانیان در بازار بانک است ، بانک ها کم ریسک ترین بازار می باشد بانک چه آپشن هایی برای این منظور دارد :
– حساب های قرض الحسنه بهره صفردرصد
– حساب های کوتاه مدت بهره 8 الی 10 درصد
– حساب های بلند مدت بهره 18 الی 20 درصد
هر کدام از این حساب ویژگی های خاص خود را دارد و اما حساب های بلندمدت سوددهی به مراتب بیشتر از سایر حساب ها دارد اما مسایل خاص خودش را نیز دارد ، از جمله اینکه از نظر زمانی محدودیت دارد و اگر حساب یکسال با بانک داشتیم می بایستی تا سررسید آن صبر کنیم و اگر بنا به شرایطی مجبورشویم که حساب راببندیم سود کمتری به حساب تعلق می گیرد. ما برای سرمایه گذاری در بازار چه عناصری را باید مدنظر داشته باشیم :
– حجم منابع
– افق سرمایه گذاری
– ریسک
– بازده
بعد از بانک بازار بورس را مد نظر قرار می دهیم.برای ورودبه بازار بورس حداقل حجم منبع پانصد هزار تومان ( پنج میلیون ریال ) می باشد . قطعا در هر سرمایه گذاری به میزانی که ریسک بالاتر باشد بازدهی نیز بیشتر خواهد بود . البته در بازار بورس موارد نیز وجود دارد که ریسک آن صفر وسوددهی قابل توجهی نیز دارد از جمله اوراق قرضه و صندوق های سرمایه گذاری که تضمین این اوراق دولت است . قطعا سود این اوراق از حساب های بانکی بیشتر است .
برای سرمایه گذاری در بورس چه افق زمانی را باید مدنظر داشت . قطعا می بایستی با توجه به هدف تعیین شده هرفرد یک افق زمانی خاصی ( مثلا یک یا دو سال ) برای بدست آوردن سود در نظر داشته باشیم .
در بازار مسکن مشاهده شده است که سود تا دوبرابر سرمایه گذاری نیز بدست آمده است اما قطعا بانک نمی تواند همچنین سوددهی داشته باشد .

در هر سرمایه گذاری عناصر کلیدی وجود دارد بشرح ذیل :
عناصر کلیدی هر سرمایه گذاری
بازده ریسک نقد شوندگی
متوسط کم کم بازارمسکن
بالا – مقطعی بالا بالا بازارسکه و طلا
بالا – مقطعی بالا بالا بازار ارز
کم کم بالا بانک
بالا – میان مدت متوسط بالا بازار بورس

حال با توجه عناصر کلیدی هر سرمایه گذاری فردی تصیمم داشته باشد که سود 30 الی 35 درصدی سالانه کسب نماید کدام بازارمناسب ترمی باشد، قطعا اولین آیتم بازارمسکن می باشد .
درسرمایه گذاریها می بایستی به هزینه فرصت نیز توجه داشت . نباید منابع رادر یک بازار محدود نماییم بلکه در بازار موازی نیز باید به کارببریم . اصولا در کشورها بازارهای مختلفی وجود دارد و هریک نسبت به هم تقدم و تاخر دارند . یک بازار رشد می کنند و بعدبه تبع آن بازارهای دیگر نیز رشته می کنند . چند نمونه از بازارها معرفی می نماییم .
بازارارز بازارسکه بازارخودرو بازارمسکن بازاربورس
در کشور ما در مقطعی قیمت دلار افزایش یافت و رشد بی سابقه ای را گذراند و در فاصله کوتاهی قیمت سکه افزایش یافت در واقع به موازات هم بازارها رشد نمودند . در مورد خودرونیز ابتدا خودروهای خارجی افزایش قیمت داشتند و بعد از آن خودروهای داخلی این مسیر را طی نمودند . البته این رشد قابل پیش بینی بود ولیکن نمی توان بصورت قطعی آن را مد نظرداشت . در این شرایط باید بدانیم که هر بازار چه وضعیتی دارد و آن را با بازارهای دیگر مقایسه نمود . اگر بازاری شرایط مناسبی نداشت بایستی سریع تصمیم به خروج گرفت .
سازمان بورس در سال 1369 شروع بکار نمود و در ابتدا هزار واحد شاخص بود اما در حال حاضر شاخص نزدیک ، یک میلیون و دویست ونود هزار و پانصد وهفتادیک ( 1290571 ) واحد است .
در این شرایط می توان از بازار بورس درآمدهای خوبی بدست آورد . البته در ابتدا ورود به بورس برای هرفرد ریسک بالایی دارد و بازدهی هم پایین است اما با گذرزمان ریسک کمتر می شود و در مقابل بازدهی به واسطه آموزش و تجربه و مهارت بیشترمی شود . در این مقطع این فرصتی مناسب برای کارجویان و دانشجویان و سایر اقشارجامعه خواهد بود .
ضمنا سازمان بورس پایگاههایی برای اطلاع سرمایه گذاران از وضعیت شرکت ها قرارداده است از جمله :
پایگاه اینترنتی سازمان بورس و اوراق بهادار ، پایگاه اینترنتی شرکت فرابورس ایران ، پایگاه اینترنتی شرکت بورس کالای ایران ، پایگاه اینترنتی بورس انرژی ، پایگاه اینترنتی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ، پایگاه اینترنتی بازارسرمایه ایران و ……..ضرب المثلی درسرمایه گذاری وجود دارد درسبد سرمایه گذارتان همه ازیک نوع نباشد بلکه متنوع باشد .
به این منظور می توان به طور میانگین دو الی چهار سهم از دو یا چند صنعت مختلف در سبد سرمایه گذاریتان داشته باشید . به این ترتیب ریسک را تقسیم نموده اید .
انواع بورس در ایران را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد.
1- بورس كالا
بورس کالا ، بازاری است که عرضه کنندگان کالای خود را برای فروش عرضه می نمایندو کالاهای مورد نظر بعد از بررسی های مربوطه ( کارشناسی و قیمت گذاری ) به بازار جهت خرید ، خریداران عرضه می شود . این بازارازمزایا قوانین و مقررات بورس برخوردار است.بطور معمول کالاهای خام مانند گندم ، زعفران ، برنج و…… معامله می گردد.
2- بورس اوراق بهادار
بازار بورس اوراق بهادار يك بازار رسمي و دائمي است که سهام شرکت های پذیرفته شده و همچنین اوراق بهادار ( اوراق مشارکت ) معامله می گرددو اکثرسرمایه گذاران در این بازار فعالیت دارند . البته این بازار به دوقسمت ( بازار اول و دوم ) تقسیم شده است و قوانین هر قسمت نیز تفاوت هایی دارد و آنچه مسلم است برای ورود به تابلوی بازار اول قوانین سخت گیرانه تری وجود دارد .
3- فرابورس
شرکتهایی که موفق نشدند به بازار بورس راه یابند در این بازار معامله می شوند و قوانین ورود به این بازار به مراتب ساده تر از بورس است . در حقیقت فرابورس وظیفه سازمان دهی شرکت هایی را که می خواهند به بازار سرمایه وارد شوند و شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند بعهده دارد . فرابورس نیز تقسیم بندی خاص خودش را دارد به بازارهای اول و دوم وسوم و بازارپایه ( زرد ، نارنجی ، قرمز) دسته بندی شده است . شرکت ها با توجه به ریسک سرمایه گذاری ، شفافیت اطلاعات مالی و… ..در این دسته ها قرار داده می شوند.
4- بورس انرژی
بورس انرژی، بورس کالایی است که در آن معاملات حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالا( حامل انرژی ) انجام می شود . حامل های انرژی شامل انرژی نفت ، گاز ، برق و ….. می باشد .
در شرایط کنونی در برابر چالش تحریم‌های اقتصادی به جای تمرکز بر فروش نفت، مشوق سرمایه گذاران باشیم و بورس را رونق ببخشیم، کار آفرینی را تقویت کنیم، سهام شرکتها را در بورسهای بین المللی پذیرش کنیم و ما هم بورس تهران را به قطارپرسرعت بین المللی بورسهای دنیا وصل کنیم تا شاهدرشد اقتصادی در مملکت باشیم و این رشدشامل کل اقتصادکشور باشد.
با تهیه منبع سرمایه برای کسب و کارها و کارآفرینان ، شرایط سرمایه گذاری خارجی فراهم گردد و تهیه منبعی برای بودجه دولت از خصوصیات بارز بورس است .